Bertha viert ons jubileum mee, 25 jaar in het vak zit ze. Met haar zwarte broek en gele overhemd lijkt ze wat op Maya de Bij, en haar continue geklets zoemt in onze oren. Ze spreekt vol lof over de Partij en doet in haar uitleg alle overwinningen en voordelen van het socialistische systeem aan.
Melancholisch is ze ook soms, als ze praat over hoe ze over de communistische wereld was uitgezwermd. Als reisleidster naar Roemenië, Tsjechoslowakije en Bulgarije. Maar toen, begin jaren 90, viel de Sovjet Unie uitelkaar en verviel Cuba in een diepe crisis.
We wandelen door het historische fort, een koloniaal plein en langs vele revolutionaire plekken. Ze is historicus, dat blijkt, en het bespaart ons het verder bladeren in de Lonely Planet.
We krijgen een goed beeld van Cuba en Havanna in het bijzonder. Een bewogen geschiedenis, waarbij Cuba vaak de dupe werd. Was het niet door kolonialisatie of oorlog, dan waren het wel verregaande economische sancties. En met die laatste heeft men leren leven, in een socialistisch systeem en aan de hand van de grootste van de Hermandad.